Multitasken houdt in, dat je je aandacht verdeelt over verschillende taken. Ze kunnen niet tegelijkertijd plaatsvinden, maar dat probeer je dan wel: even kijken of dat berichtje belangrijk is, terwijl je bezig bent met je Engelse woordjes of een tekst voor geschiedenis. Je focust niet (gerichte aandacht) maar je verdeelt je aandacht over verschillende taken.

De gevolgen?

1.   Je doet langer over je werk: soms bijna 2 x zo lang voordat het klaar is.
2.   Je maakt meer fouten: de kwaliteit van je werk is minder goed.
3.   Je gebruikt je werkgeheugen (korte-termijngeheugen) niet optimaal. Dat houdt in dat je teveel moet vasthouden in je aandacht en dan raakt je korte-termijngeheugen overbelast: dat kost veel energie.
4.   Veel afleiding geeft stress: je lichaam is blijft dan te alert. Soms verhoogt je hartslag ook bij het horen van een piepje. En sommige mensen houden zelfs heel even hun adem in.
   

Het is dus vermoeiender en je presteert minder dan je zou kunnen.

De vraag is dan dus: waarom doe je het nog? Waarom is het toch zo verleidelijk?

Waarom is het zo moeilijk om te beslissen je mobiel even weg te leggen als je hem niet nodig hebt? Je hoeft toch niet steeds alle berichtjes te volgen die binnenkomen?

Het antwoord zit ook weer in ons brein: puberhersens vinden multitasken lekker. Het gevoel 'overal bovenop te zitten' geeft een gevoel van succes. En wat ook belangrijk is: het geeft een gevoel van verbinding met de mensen waar je bij wilt horen. Overleven in de puberteit is ook: op de hoogte zijn van wat er gebeurt op jouw sociale media, in jouw vriendengroep.

Onderzoekers hebben ontdekt dat het vooral de verwachting dat er iets belangrijks te vinden is een berichtje via sociale media die de prikkel in het beloningscentrum. Die prikkel ervaar je als een prettig gevoel. En houden al die sociale media je gevangen door je brein, dat wel houdt van een beloningsprikkel: je blijft steeds even kijken als je een piepje hoort.

In werkelijkheid gaat het in 9 van de 10 gevallen om iets wat je best had kunnen missen, maar nou net die ene keer, daar gaat het om. Dat lijkt wel wat op mensen die niet kunnen stoppen met gokken: je weet het maar nooit. Net die ene keer zou het raak kunnen zijn...

Uit onderzoek blijkt dat puberhersens extra gevoelig zijn voor zulke beloningsprikkels. Maar er zijn genoeg volwassenen die net zo goed steeds zitten te kijken op hun mobiel als ze een piepje horen. Zo sterk werkt dat dus, die prikkel. Heel sterk. Sommigen spreken zelfs al van een verslaving...

Wist je dat er in veel bedrijven al cursussen worden gegeven aan werknemers om te leren omgaan met de smartphone en de afleiding die dat geeft bij het werken? Als volwassenen daar al cursus voor nodig hebben, kun je nagaan hoe moeilijk het is voor jongeren!

Wie is er sterker: jij of je brein?

Schoolsucces wordt bepaald door 3 dingen:

1.   Focus (je concentreren)
2.   Weten wat je wilt en waarom (motivatie)
3.   Doorzettingsvermogen (niet opgeven als het moeilijk wordt)

Zie je dat 'talent' niet in het rijtje staat?

Veel belangrijker is dat je weet wat je wilt, en dat je doorzet als het moeilijk wordt. Daar heb je vooral zelfbeheersing voor nodig om je niet te laten afleiden van je doel.

En weet je wanneer het heel moeilijk is om jezelf te beheersen? Als je slecht slaapt en als je ongelukkig bent. Als je uitgeput bent, je onveilig voelt of verdrietig, dan kun je veel minder goed leren.

Tip:

Als je je slecht kunt concentreren en het wordt niet beter als je meer oefent, praat er dan met iemand over. Je ouders, maar vooral ook je mentor. Hij/zij kan misschien helpen te achterhalen of er iets anders aan de hand is.

Multitasken is eigenlijk: steeds snel heen en weer schakelen tussen taken. Als je iets aan het doen bent waarbij je je denkhersens gebruikt, moet je dus steeds iets vasthouden in je werkgeheugen waar je mee bezig was. De druk op dat werkgeheugen wordt dan te groot: dat heet 'information overload'.

Nou is het zo, dat wanneer je je werkgeheugen te vaak overbelast, je werkgeheugen steeds minder goed gaat werken. Dus hoe meer je multitaskt (dus eigenlijk task-switchen), hoe minder goed je erin wordt!

Sommige dingen kun je wel goed tegelijk doen. Denk aan toen je leerde fietsen: eerst moest je alle aandacht erbij houden, je evenwicht, vooruit kijken, trappen. Daar werd je beter in door te oefenen. Nu kun je al die dingen tegelijk doen omdat ze geautomatiseerd zijn: je hebt er je denkhersens niet meer voor nodig. Daardoor kun je ook een gesprek voeren terwijl je fietst: je denkhersens kun je voor het gesprek gebruiken.

Maar als er plotseling iets in het verkeer gebeurt waardoor je gevaar loopt, stokt je gesprek: dan kun je niet tegelijkertijd het probleem oplossen in het verkeer (denken!), en een gesprek voeren (denken!).

Als je appt in het verkeer, is dat nog gevaarlijker: niet alleen je denkhersens maar ook je zintuigen (zien, horen) zijn dan volledig in beslag genomen door je mobiel. Dat is dus ronduit gevaarlijk. Uit onderzoek blijkt dat als je appt in het verkeer, je reactievermogen hetzelfde is als wanneer je vier biertjes op hebt. Het gaat net zo lang goed totdat het mis gaat...

Ouders vinden vaak dat je je muziek moet uitzetten tijdens het huiswerk. Maar je weet zelf goed of je door muziek wordt afgeleid of niet. Sommige onderzoekers zeggen dat mensen die zich moeilijk kunnen concentreren (of zelfs ADHD hebben), juist beter kunnen leren met muziek op de achtergrond. Maar dat is wel het geheim: de muziek moet op de achtergrond blijven en niet je aandacht trekken.

De verklaring dat muziek goed kan werken om je te concentreren, gaat zo: doordat je een stabiel niveau van achtergrondgeluid (of 'ruis') hebt, word je minder afgeleid door nog weer andere geluiden. Die worden daarmee onderdrukt. Je hersens blokkeren die aandacht gewoon. En dat is maar goed ook. Stel je voor dat je naar alles moet luisteren wat je hoort. Dan zou je gek worden: onze hersens leren dus een selectie te maken. Als je je aandacht onverdeeld kunt richten (focussen) op je werk, wordt je werk daar beter van.

Oefenen met het hebben van aandacht, helpt ook: hoe meer je oefent, hoe beter je erin wordt.

Dus:

•   Muziek op de achtergrond is okee als dat voor jou goed werkt.
•   Niet alle muziek is geschikt voor de achtergrond. We komen hier aan het eind van de les op terug.
•   Je kunt jezelf helpen door je concentratie te verbeteren.

Tip

Doe thuis eens de volgende oefening voordat je gaat leren. Ga zitten met je ogen dicht en luister heel bewust naar alle geluiden om je heen. Laat een belletje gaan na twee minuten. Daarna besluit je, nog steeds met je ogen dicht, dat je je aandacht gaat richten op je werk. Daarbij zeg je tegen jezelf: 'ik ga me nu focussen op mijn werk: alles wat daarbij afleidt, laat ik aan mij voorbij gaan.'